Như chúng ta đă biết, chỉ trong ṿng hai tháng qua đài truyền h́nh Việt Nam VTV đă có tới hai lần ‘hào phóng’ hy sinh giờ phát sóng ‘vàng ngọc’ vào đầu các buổi tối, để tŕnh chiếu cho khán giả cả nước xem những thước phim “cúi đầu nhận tội” của “lũ phản động”. Lần đầu là hạ tuần tháng Sáu với Ls.Lê Công Định và mới đây nhất là vào ngày 19/8 với các anh Nguyễn Tiến Trung, Trần Huỳnh Duy Thức, Trần Anh Kim.
Nhưng đúng như những ǵ người ta thường nói “cái ǵ cũng có giá của nó”. Sự chịu thiệt của VTV đă tỏ ra chẳng hề uổng phí chút nào, khi mà ngay sau cả hai lần phát sóng, lập tức trên khắp các diễn đàn, tên tuổi các ‘diễn viên’ chính của hai đoạn phim trên, nhất là Ls.Lê Công Định, đă phải hứng chịu bao cơn ‘phẫn nộ’ từ khắp nơi v́ anh đă khiến họ bị thất vọng. C̣n đối với dân chúng trong nước th́ xin… miễn bàn! V́ chỉ với thứ thông tin ‘lề phải’ họ càng giận dữ chửi rủa Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung thậm tệ.
Mới hai hôm trước t́nh cờ gặp lại anh bạn giáo sư đại học, trong lúc chuyện tṛ anh bỗng nhắc đến bản tin ‘nhận tội’ trên VTV rồi kết luận bằng câu ‘trách yêu’: “sao chúng nó thằng nào nào nấy học hành giỏi giang, vợ đẹp con ngoan, nhà ở Phú Mỹ Hưng, công ăn việc làm ngon lành tương lai sáng sủa như thế mà tại sao lại đâm đầu đi làm những chuyện hết sức dại dột … ḿnh mà được một góc của ‘thằng’ Lê Công Định cũng hạnh phúc lắm rồi, chẳng c̣n muốn ǵ hơn !!! ”
Kể ra chuyện này như thế để chúng ta thấy tác động của những đoạn phim ‘nhận tội’ ấy đă “thành công mỹ măn” ra sao!

1./ Nhập nhằng hai chữ ‘nhận tội’
Đài RFA hôm 21/9 cho biết một thành viên của diễn đàn X-càfé có nick là Nguoiviet83 than thở: “Híc, chán quá! … Ngày mai không biết ăn nói thế nào với lũ bạn cùng công ty đây, lỡ nói với chúng nó về Nguyễn Tiến Trung giống như một người anh hùng rồi…! híc”
Thật tội nghiệp! ‘Nguoiviet83’ chắc là nickname của một em nhỏ tuổi đời chỉ mới ngoài 20. C̣n non nớt, suy nghĩ ‘chưa tới’, thôi th́ sự sụp đổ ‘thần tượng’ như thế đối với chúng ta cũng không là điều ǵ quá khó hiểu. Nhưng trong ‘cơn lốc’ phẫn nộ và thất vọng chúng ta c̣n thấy thấp thoáng những tên tuổi khá quen thuộc từng có những quan điểm nhận định có vẻ am hiểu thời cuộc nghe rất chững chạc. Thậm chí có người từng bị đi tù trước đây nhưng chưa để lại ‘t́ vết’ ǵ về nhận tội nay nhân cơ hội này tự ngầm tâng bốc ḿnh bằng cách ra điều chê trách các vị trên là ‘hèn quá! yếu vía quá, thế mà đ̣i làm chính trị chính em v.v…”
Vâng, đúng là họ có lư khi chê trách! V́ ngay cả lúc này đây, ít ra cũng đang có tới 2-3 cái ‘tượng đài’ đấu tranh khác như Lm.Nguyễn Văn Lư, Ls.Lê Thị Công Nhân, Nguyễn Văn Đài vẫn cứ sừng sững mà không thấy dấu hiệu nào họ sẽ ‘nhận tội’. Đó là sự thật và chúng ta cũng cầu chúc họ tiếp tục giữa được ư chí vững vàng ấy.
Tuy nhiên, cũng xin mọi người đừng quên nguyên tắc suy luận căn bản về mối tương quan giữa hiện tượng và bản chất sự việc sau đây:
Việc chúng ta không thấy (hay chưa thấy) không nghe (hay chưa nghe) ai đó ‘nhận tội’ hoàn toàn không đủ căn cứ cho chúng ta biết khi c̣n ở trong tù trước đây (hoặc hiện nay) họ có bị ép phải ‘nhận tội’ hay không? Và nếu có, th́ mức độ bị gây áp lực ấy ‘ghê gớm’ tới cỡ nào? Và v́ thế, nếu chúng ta có ‘lỡ’ thấy ai đó ‘nhận tội’ th́ cũng không thể chỉ dựa vào cái sự thấy sự nghe ấy mà vội kết luận họ hèn nhát tự ư sớm ‘buông súng’ đầu hàng!
Mươi, mười lăm phút xuất hiện trên TV nhận tội của họ có thể làm choáng chúng ta nhưng xin nhớ rằng quăng thời gian ấy không đủ phản ánh hết những ǵ đă xảy ra trong tù dài 1-2 tháng.
Quăng thời gian ngắn ngủi ấy, chỉ có thể ví như việc chúng ta chỉ thấy được có mỗi cái ngọn của một cây mới nhú cao qua khỏi bờ tường nhà bác hàng xóm sáng nay, để biết rằng, cạnh bờ tường nhà ḿnh có một cái cây đang lớn. Tuy nhiên, gốc của nó tṛn méo ốm mập ra sao, trồng trong loại chậu kiểng nào th́ không tài nào biết được.
Vạn vật luôn thay đổi, mọi giá trị hành động chỉ mang ư nghĩa tốt / xấu một cách tương đối và tạm thời. Những ǵ chúng ta cho rằng đúng hôm nay nhưng ngày mai th́ chưa chắc đă c̣n là chân lư.
Do vậy, thật hết sức sai lầm nếu đem việc ngồi tù cũng do đấu tranh đ̣i dân chủ lúc c̣n sơ khai của ai đó mấy năm trước diễn ra êm ả đem ra so sánh với việc phải vào tù của những người khác vào năm 2009 này trong bối cảnh t́nh t́nh biển đông căng thẳng, bauxite Tây Nguyên, các vụ phản đối chống bất công của đạo công giáo lan tràn, t́nh h́nh suy thoái kinh tế … khiến Csvn mạnh tay hơn trong đối phó, để từ đó đánh giá ai anh hùng hơn ai.
Và đó là c̣n chưa buồn nói đến sự khác biệt về nhân thân của từng bị can trong mắt cai tù. Chúng ta có thể thấy rơ điều này qua việc tuy cùng bị ghép tội vi phạm điều luật 88 nhưng cách Csvn đưa tin giữa người này người nọ với những mức độ nghiêm trọng hoàn toàn khác nhau.
Tôi không hề có ư tâng bốc và cũng không xem bất cứ nhà đấu tranh nào là ‘thần tượng’ cả. Tuy nhiên, một cách công bằng, th́ nếu có ai đó tự cho rằng ḿnh anh hùng hiên ngang vượt qua nhà tù cộng sản mà chỉ trích những người đang bị lâm vào hoàn cảnh phải ‘nhận tội’ vừa qua có khi cũng nên xem lại giá trị ‘con tin’ của ḿnh so với họ một chút.

2./ Giải mă “nhận tội’
Mấy phân tích nhận định trên là để giúp chúng ta dễ nhận ra ư đồ của nhà cầm quyền Csvn qua chiêu ‘nhận tội’ vừa qua. Có thể nói chỉ bằng một phát đạn ‘nhận tội’ nhưng Csvn đă nhắm tới mấy ‘con nhạn’ sau:
1. Các chính khách nước ngoài: Việc LS.Lê Công Định nêu đích danh khoảng 4-5 tên tuổi các nhà ngoại giao Mỹ khi xuất hiện trên VTV tối 19/8 (xin lưu ư trong bản tin của TTX Việt Nam trên mạng đă bị cắt bỏ đi đoạn này) trong đó có cả thứ trưởng ngoại giao thứ nhất John D.Negroponte, Csvn muốn nhắn nhủ các chính khách nước ngoài: Quí vị hăy cẩn thận khi quan hệ với các ‘nhà dân chủ’ của đất nước chúng tôi. Họ ‘bèo bọt’ và ‘mềm yếu’ như tàu lá chuối chứ chẳng cứng rắn như quí vị trông đợi đâu! Giúp họ chẳng khác nào quí vị ‘nuôi ong tay áo’, v́ khi bị bắt họ sẵn sàng khai tên tất cả quí vị ‘tuồn tuồn tuột’ chẳng chừa bất cứ ai.
Tuy nhiên chung quanh chuyện này cũng cần phải nói thêm, nếu Csvn không có được hoàn cảnh thuận lợi Mỹ bị TQ ép sân ở biển Đông khiến nước này đang phải o bế lấy ḷng Hà Nội cho ‘thêm bạn bới thù’, chắc chắn Csvn đă chẳng dám nói năng kênh kiệu như chúng ta thấy dạo gần đây.
2. Giới trí thức trong nước: Khác xa với những vụ bắt bớ trước, lần cất lưới này nằm gọn trong rọ là ba con cá bự: Ls.Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung và Trần Huỳnh Duy Thức. Những người mà có lẽ khỏi cần nói thêm về tiểu sử ai theo dơi tin tức cũng đều đă biết, họ là những trí thức đấu tranh sáng giá và thành đạt nhất bị bắt từ trước cho đến nay. Mà mối quan hệ giữa giới trí thức và nhà nước mấy năm gần đây ra sao chắc chúng ta đều đă biết. Họ đang trở thành mối lo cho csvn nhiều hơn là niềm tự hào hay hy vọng khi mà gần đây trí thức khắp nơi đă làm dấy lên phong trào phản biện. Như Ts Nguyễn Quang A, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển IDS, các mà việc ra đời trang www.bauxitevietnam.info do các trí thức là giáo sư GS Nguyễn Huệ Chi, Nhà văn Phạm Toàn và GSTS Nguyễn Thế Hùng khởi xướng đă khiến hàng ngàn trí thức khác bỗng ‘giật ḿnh’ nh́n khi nh́n lại thực trạng đất nước và đă tham gia vào, là những bằng chứng rất sống động. Ngoài ra c̣n phải kể đến những chiến sĩ trí thức khác như Ls. Cù Huy Hà Vũ, Lê Trần Luật.v.v…
Bằng việc dàn dựng và tŕnh chiếu phim ‘nhận tội’ của một trí thức cỡ Ls.Lê Công Định và Nguyễn Tiến Trung, thông điệp mà Csvn muốn gởi đến giới trí thức cả nước là hăy nh́n vào đây mà liệu hồn! Cỡ một Lê Công Định, một Nguyễn Tiến Trung từng tung hoành dọc ngang khắp nơi, quen biết toàn các quan chức Hoa Kỳ, Canada, Châu Âu.v.v… mà cũng chẳng làm ăn được ǵ huống chi quí vị quanh năm suốt tháng chỉ chỉ quanh quẩn ‘xó bếp’. Đấu tranh chống lại chế độ là tự đẩy ḿnh đến chỗ chết mà thôi. Cứ xem gương Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung bị thiên hạ chửi rủa những ngày qua ra sao ắt rơ!
3. Và đối tượng cuối cùng là lời nhắm gởi đến giới trẻ lăm le đ̣i dân chủ trong nước: như Tập hợp Thanh Niên Dân Chủ, Diễn đàn X-Cafevn… rằng “thần tượng” của chúng bay chỉ là ảo tưởng. Miệng họ nói hay vậy nhưng thực chất cũng chẳng khá hơn ǵ mấy em đâu v.v…

3./ Làm sao để tṛ hề ‘nhận tội’ từ nay chấm dứt?
Tóm lại, đ̣n ‘nhận tội’ có lẽ chỉ mới được quân sư nào đó của Csvn vẽ ra gần đây và đă trở thành ngón đ̣n cực kỳ lợi hại như những cú hạ ‘knock out’ trong các trận đấu quyền Anh.
Ngay sau Csvn tung ra ngón đ̣n nhận tội đầu tiên ‘thần tượng’ Lê Công Định bị sụp đổ ngay tức th́. Cú tiếp theo họ lôi nốt Nguyễn Tiến Trung lập tức ra khỏi những cái đầu c̣n đang bị choáng v́ những cú đấm ‘knock-out’ này.
Chỉ bằng một phát đạn ‘nhận tội’ Csvn đă khiến tới những ba ‘con nhạn’ là đà v́ trúng kế, giăy đành đạch lên với nhau, c̣n Csvn ngồi rung đùi khoái chí.
Bởi vậy, nếu mọi người không cảnh giác với thủ đoạn ‘nhận tội’ này mà cứ tiếp tục mắc bẫy họ khi đưa ra những phát biểu ảm đạm, tiêu cực. Thay v́ đúng ra là phải cùng nhau dấy lên phong trào lên án hành vi phạm pháp của đảng Csvn khi họ bày ra tṛ ‘nhận tội’, v́ chuyện các bị cáo nhận tội hay không, theo luật, chỉ được phép xảy ra tại ṭa án.
Nếu không cảnh giác, lần tung cú knock-out tiếp theo của Csvn sẽ không c̣n là ai khác ngoài chính Giáo hội Công giáo chúng ta v́ những căng thẳng diễn ra gần đây, mà rất có thể một lúc nào đó chúng ta bỗng thấy một linh mục nào đó đă từng tranh đấu xuất hiện trên màn h́nh TV “cúi đầu nhận tội” xin sớm được hưởng khoan hồng để đánh đổi lại bằng việc giúp Csvn gởi thông điệp này cho hơn 6 triệu giáo dân: Đấy người công giáo hăy nh́n đi, đến cha cố với thầy tu mà cũng c̣n bị khuất phục th́ giáo dân chúng bay là cái ‘đinh rỉ’ ǵ mà đ̣i tụ tập cầu nguyện!?

Sàig̣n, 22/8/2009