Tất nhiên, tham nhũng cũng tồn tại trong các nền dân chủ, nhưng tham nhũng ở đây, so sánh cả về bản chất lẫn số lượng, là khác nhau về cơ bản so với sự cướp bóc trắng trợn bởi những lănh đạo trong thể chế độc tài. Đó là lư do tại sao các quốc gia ít tham nhũng nhất, với một vài ngoại lệ, đều là các nền dân chủ, trong khi các quốc gia tham nhũng nhiều nhất lại phần lớn là các nền độc tài. Trong bảng Chỉ Số Cảm Nhận Tham Nhũng (Corruption Perception Index) năm 2008 của Tổ chức Minh Bạch Thế Giới (Transparency International), đánh giá tổng cộng 180 nước, th́ 90% trong số 60 quốc gia ít tham nhũng nhất trên thế giới là các nước dân chủ. Sáu quốc gia phi dân chủ [nhưng vẫn ít tham nhũng] c̣n lại là các quốc gia nhỏ (Singapore, Hong Kong, United Arab Emirates, Oman, Qatar và Bahrain). Ngược lại, khoảng 60% trong số 60 quốc gia tham nhũng nhất là các nước độc tài, bao gồm Nga, Iran, Venezuela, Belarus, Syria, Sudan và Miến Điện. Gần như tất cả 30 quốc gia tham nhũng nhất thế giới là nhà nước độc tài. (Trung Quốc nằm trong số 60 quốc gia "có mức độ tham nhũng trung b́nh").

Tham nhũng phát triển hơn ở các quốc gia độc tài không phải là một sự trùng hợp. Trong khi các nền dân chủ đón nhận tính chính danh và sự ủng hộ của đa số thông qua các cuộc bầu cử cạnh tranh và một nền pháp trị, các quốc gia độc tài dựa vào sự ủng hộ của một thành phần tinh túy nhỏ trong xă hội và bộ máy chính trị, trong quân đội, chính quyền và cảnh sát mật. Bởi v́ thành phần tinh túy này và những kẻ ủng hộ [cho thể chế độc tài] không có giá trị cốt lơi nào ngoại trừ những bản năng tự thỏa măn, sự trung thành và ủng hộ của họ rất dễ thay đổi và phải được đảm bảo bằng hối lộ liên tục dưới dạng các h́nh thức ưu đăi đặc biệt. Họ không chỉ có những đặc quyền hợp pháp bề ngoài như chăm sóc sức khỏe miễn phí, nhà công xa hoa và những bữa tiệc đắt giá, mà c̣n kiếm những khoản lợi nhuận bất hợp pháp khổng lồ bằng những gian lận trong các hợp đồng chính phủ và cướp bóc tài sản công qua các giao dịch tư hữu hóa đầy khuất tất.

Khi đạt tới mức độ mà tham nhũng trở thành một phần trong thông lệ điều hành của các chính quyền độc tài, th́ chính quyền độc tài bắt buộc phải duy tŕ bằng được kiểm soát đối với nền kinh tế. Nếu không có quyền kiểm soát, chính quyền độc tài sẽ mất đi khả năng hối lộ cho các nhóm ủng hộ quan trọng của nó. V́ thế, dễ hiểu tại sao các nhà độc tài lại thích duy tŕ nền kinh tế trong ṿng tay của Nhà nước. Ngay cả các quốc gia độc tài tỏ ra nỗ lực cải cách nền kinh tế của ḿnh như Trung Quốc và Việt Nam, th́ đảng CS cầm quyền vẫn phải duy tŕ sự độc quyền của doanh nghiệp nhà nước trong các lĩnh vực quan trọng, như ngân hàng, dịch vụ tài chính, tài nguyên thiên nhiên, viễn thông, năng lượng và vận tải. Dẫn dắt bởi nguyện vọng duy tŕ thể chế, sự can thiệp của nhà nước như thế đơn giản là để kéo dài tham nhũng.

Tham nhũng c̣n đóng một mục tiêu chính trị quan trọng trong các quốc gia độc tài bởi v́ nó có thể dùng như một lư do đơn giản để kỷ luật tay chân và tiêu diệt đối thủ cạnh tranh. Bởi v́ tham nhũng lan tràn khắp nơi dưới thể chế độc tài, và biên giới giữa cái ǵ hợp pháp và cái ǵ bất hợp pháp bị xóa nḥa, những nhà cai trị độc tài có quyền tùy tiện to lớn trong việc quyết định ai cần được bảo vệ và ai cần đưa ra truy tố. Kết cục là, những kẻ cấp dưới trung thành với thể chế sẽ vĩnh viễn nằm dưới sự thương xót của các lănh đạo cấp cao, những người mà thỉnh thoảng lại quyết định diệt một vài kẻ bất trị để chứng tỏ ḿnh mới thực sự là chủ. Ở Trung Quốc, kế sách này được gọi dưới cái tên "giết gà dọa khỉ".

Trong vài trường hợp, tuy nhiên, thậm chí cả khỉ - hay những chính trị gia cấp cao - cũng cần bị thịt. Và như thế khi lănh đạo Đảng CS Trung Quốc quyết định tống giam một cựu đảng viên lănh đạo Thượng Hải vào năm ngoái với lư do tham nhũng, đa số những nhà quan sát Bắc Kinh đều biết rằng lỗi thực sự của anh ta không phải là tham nhũng, mà là kiêu ngạo và bất trung chính trị.

Đến bây giờ chúng ta đă cảm nhận được sâu sắc hơn câu nói, mà nghe đồn là của một cựu lănh đạo cấp cao Trung Quốc, rằng "tham nhũng sẽ giết Đảng, nhưng chống tham nhũng cũng giết Đảng luôn". Điều ông ta ám chỉ, thực sự là thể chế một đảng lănh đạo không thể cầm quyền mà thiếu tham nhũng.

Tqvn2004 chuyển ngữ

Theo Forbes.com