Nguyễn Chí Vịnh nói về chuyến thăm của hải quân Mỹ

 

Mặc Lâm,

phóng viên RFA

 

Nguyễn Chí Vịnh

Sau khi tàu USS John S.McCain chấm dứt chuyến thăm Đà Nẵng, tờ Quân Đội Nhân Dân có cuộc phỏng vấn với thứ trưởng quốc pḥng Việt Nam là Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh.

Có phải ngôn ngữ ngoại giao?

Bài phỏng vấn được loan tải rộng răi hầu hết trên phương tiện báo chí Việt Nam này có nhiều điểm đáng chú ư, không phải v́ nội dung kỹ thuật của nó, mà v́ các phát biểu của ông Vịnh có thể nói là vượt khá xa ngôn ngữ ngoại giao mà giới quan sát quốc tế chờ đợi.

Bài phỏng vấn này được đánh giá trước tiên là muốn làm dịu bớt sức nóng đang tăng từ Trung Quốc. Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh có trọng trách nói thế cho Bộ quốc pḥng về những diễn biến mà Việt Nam và Mỹ đang cùng thực hiện.

Tuy nhiên, ngôn từ mà thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh dùng để trả lời trong cuộc phỏng vấn có thể làm cho nhiều giới hiểu lầm, đặc biệt trong hoàn cảnh mà Hoa Kỳ là một nước cựu thù của Việt nam nay đang quay trở lại với một tư thế hoàn toàn mới. Tư thế này được báo chí thế giới nh́n với đôi mắt lạc quan, và hầu hết các b́nh luận gia nổi tiếng đều cho rằng Hoa Kỳ đang tỏ thái độ dứt khoát với Trung Quốc trước vấn đề Biển Đông và việc hải quân của Washington đang bắt tay với Hà Nội là một bằng chứng tăng cường quyết tâm này.

Những tuyên bố của Thứ trưởng quốc pḥng Nguyễn Chí Vịnh nếu nh́n kỹ sẽ không khó nhận ra Việt Nam đang thoái thác những quyết tâm mà Hoa Kỳ đang cố mang tới cho ASEAN. Ông nói với báo Quân Đội Nhân Dân nguyên văn như sau: "Từ đầu năm nay, Hoa Kỳ bày tỏ mong muốn cử một đoàn tàu quân sự vào thăm Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, và chúng ta đă chấp thuận ư kiến này.”

Súng và ống kính camera quan sát trên tàu khu trục Hải quân Hoa Kỳ.

Việc Hoa Kỳ tỏ mong muốn thăm Việt Nam nếu có, chỉ có thể nằm trong ngôn ngữ ngoại giao, trong văn cảnh của những công hàm hay những bức thư giao tế. Một nước lớn không thể hạ ḿnh để mong muốn thăm viếng một nước nhỏ và hơn nữa, việc thăm viếng này nếu nh́n toàn cảnh hoàn toàn không có lợi ǵ cho họ.

Tuyên bố của Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh tuy nhằm mục đích khác nhưng giới quan sát cho rằng ông đang lúng túng trước các tin tức dồn dập về nỗ lực hiện diện của Hoa Kỳ tại Biển Đông mà có lẽ Việt Nam chưa chuẩn bị đủ để sẵn sàng tiếp thu.

Thứ trưởng quốc pḥng Việt Nam cũng không quên nhắc lại mối liên hệ thắm thiết của Trung Quốc thông qua những hoạt động thường niên giữa hai nước, ông khẳng định:

“Phát triển quan hệ hải quân với Trung Quốc là một hướng ưu tiên trong quan hệ đối ngoại Quốc pḥng của Việt Nam, mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai nước. Hiện nay mối quan hệ đó đă đạt được nhiều thành tựu, hai bên thường xuyên trao đổi các đoàn đại biểu cấp cao, tiến hành giao lưu sĩ quan hải quân, tuần tra chung, lập đường dây nóng và gần đây nhất đă tiến hành diễn tập cứu hộ, cứu nạn trên biển. Có thể nói, quan hệ hải quân giữa Việt Nam và Trung Quốc đă được phát triển theo đúng tinh thần quan hệ đối tác chiến lược toàn diện mà lănh đạo hai Đảng, hai Nhà nước đă cam kết.”

Về bản thân của Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh, trước khi thăng chức thứ trưởng quốc pḥng đă có thời gian bị hàng chục sĩ quan cao cấp tố cáo trong vụ tổng cục 2. Chính Đại tướng Vơ Nguyên Giáp cũng cảnh báo với Bộ Chính trị rằng ông Nguyễn Chí Vịnh đang theo phe thân Trung Quốc nên có những hành động lũng đoạn Tổng cục 2 trong nhiều năm trời. Ông Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên thiếu tướng của Quân đội Nhân dân Việt Nam, nguyên đại sứ tại Trung Quốc, người từng theo dơi những việc Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh từng làm trước đây tại Tổng cục 2 thẳng thừng nhận xét:

"Chúng tôi thấy rằng anh em cựu chiến binh, những tướng lĩnh đă về hưu muốn đưa ra những quan tâm của ḿnh. Người ta phản đối lắm, hôm trước bao nhiêu tướng lĩnh đă kư một kiến nghị phản đối Nguyễn Chí Vịnh gửi lên cho các cấp cao nhất. Người ta kể các tội của Nguyễn Chí Vịnh ra, người ta phản đối dữ lắm chứ. Lănh đạo chúng tôi th́ ông hiểu rồi, từ bao nhiêu năm nay cứ im thin thít đấy!"

 

Dựa vào sức ḿnh là chính?

Trong bài trả lời báo Quân Đội Nhân Dân, Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh cũng không quên đả kích truyền thông phương Tây khi loan tin mà ông cho rằng bất lợi cho Việt Nam. Ông công kích các bài viết chừng như các hăng thông tấn quốc tế chỉ chờ cơ hội thuận tiện là tấn công Việt Nam bằng cách giật dây hay tệ hơn, kích động để Trung Quốc nổi giận hơn lên, ông nói:

“Một số phương tiện thông tin phương Tây cho rằng Việt Nam đang tăng cường quan hệ hải quân với Hoa Kỳ để “cân bằng sức mạnh” trên Biển Đông. Đây là b́nh luận không có căn cứ và thiếu hiểu biết về chính sách Quốc pḥng Việt Nam. Chúng ta luôn thực hiện chính sách Quốc pḥng dựa vào sức ḿnh là chính để bảo vệ Tổ quốc. Chúng ta luôn giữ vững quan điểm độc lập tự chủ, chủ trương không tham gia liên minh quân sự, không dựa vào nước này để chống nước kia.”

Ông Nguyễn Chí Vịnh c̣n tiến xa hơn khi khẳng định rằng những tin tức này rất tai hại cho quan hệ Việt - Trung:

Trung tá Jeffrey Kim - Hạm trưởng Khu trục hạm USS John S. McCain.

“Một số báo chí nước ngoài do thiếu thiện chí về quan hệ Việt - Trung, mang tư tưởng dân tộc hẹp ḥi, không thấy được t́nh hữu nghị và sự b́nh đẳng, tôn trọng lẫn nhau là tài sản vô giá của hai dân tộc nên đă đưa các thông tin một chiều, thiếu khách quan, chưa tôn trọng Việt Nam - hồ đồ nhận định rằng “Việt Nam theo đuôi Mỹ”…

Những thông tin này không giúp ích ǵ cho việc phát triển quan hệ hai nước, đi ngược lại lợi ích chiến lược của hai dân tộc Việt – Trung và tác động tiêu cực đến môi trường ḥa b́nh ổn định trong khu vực. Đây là cách thông tin thiếu trách nhiệm, làm cho vấn đề trở nên phức tạp.”

Trước những nhận xét như vậy, Thiếu Nguyễn Trọng Vĩnh, nhận định: "Nguyễn Chí Vịnh th́ người ta đă biết thân Trung Quốc từ lâu rồi và dân Việt Nam họ cho rằng Nguyễn Chí Vịnh là tay tham ô, rất giàu có, tự nhiên được thăng chức Thứ trưởng Quốc pḥng. Vừa rồi Trung Quốc cho nói một số câu để cho người ta xem là người yêu nước. Tô son trát phấn cho Nguyễn Chí Vịnh để hy vọng trúng cử vào kỳ tới."

Theo báo chí, sáng ngày 17 tháng 8, Thứ trưởng quốc pḥng Nguyễn Chí Vịnh đă gặp gỡ với ông Robert Scher, trợ lư Bộ trưởng quốc pḥng Hoa Kỳ tại Hà Nội để bàn về những vấn đề liên quan đến chính sách quốc pḥng, quan hệ quốc pḥng song phương và bàn các biện pháp để tăng cường quan hệ quốc pḥng hai nước. Mỹ cũng dự định tiếp tục hợp tác với Bộ Quốc pḥng Việt Nam về đào tạo sĩ quan Việt Nam chuyên nghiệp tại các trường và học viện quân đội của Mỹ.

AFP, Reuters, cùng nhiều hăng thông tấn thế giới ghi lại buổi họp báo được tổ chức sau cuộc họp. Ông Robert Scher, trợ lư Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ, phụ trách khu vực phía Nam và Đông Nam Á không ngần ngại ǵ khi nói rằng Hoa kỳ chia sẻ với Việt Nam mối quan tâm về việc Trung Quốc hiện đại hóa quân đội của họ.

Nh́n bản tin này, nhiều người tự hỏi không biết rồi đây Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh sẽ giải thích thêm ǵ nữa cho báo chí trong nước cũng như làm dịu sự tức giận của Bắc Kinh khi mà báo chí thế giới đồng loạt cho rằng đây là bước ngoặc lịch sử của hai nước cựu thù?