Nhiều hăng truyền thông đă không ngần ngại nhấn mạnh rằng đây là lần đầu tiên mà Hải quân Mỹ-Việt cùng tiến hành một cuộc diễn tập hỗn hợp, trong bối cảnh t́nh h́nh quan hệ với Bắc Kinh đang căng thẳng trên vấn đề Biển Đông.

Theo hai chính phủ Việt Nam và Hoa Kỳ, sự kiện hàng không mẫu hạm nguyên tử Mỹ USS Washington ghé Việt Nam hôm mồng 8 tháng 8, rồi hai hôm sau, đến lượt khu trục hạm USS John S McCain cập bến cảng Đà Nẵng, tất cả những sự kiện đó đều nằm trong khuôn khổ các hoạt động b́nh thường nhằm kỷ niệm 15 năm ngày hai bên thiết lập quan hệ ngoại giao.

Kể từ hôm nay, và cho đến ngày 14/08, thủy thủ đoàn trên tàu John Mc Cain sẽ tiến hành nhiều hoạt động cùng với phía Việt Nam. Trong bản tin công bố ngày 08/08/2010 nói về các chuyến thăm này, bộ tư lệnh Đệ Thất Hạm Đội Hoa Kỳ xác định là chương tŕnh chủ yếu xoay quanh các hoạt động huấn luyện phi tác chiến như kiểm soát thiệt hại, t́m kiếm cứu nạn, trao đổi kỹ năng như nấu bếp hay bảo tŕ thiết bị. Bên cạnh đó, sẽ có các hoạt động giao lưu nhằm xây dựng t́nh hữu nghị hai bên như chữa răng và y tế dân sự, thi đấu thể thao giữa hải quân hai nước.

Tham gia vào các hoạt động mà phía Mỹ gọi là ‘’trao đổi’’ này, theo Đệ Thất Hạm Đội, có khu trục hạm USS John McCain ở Đà Nẵng, cũng như ban chỉ huy của Lực lương Đặc nhiệm 73 (Task Force 73). Trong lúc có ba chiến hạm khác túc trực ngoài khơi như các khu trục hạm USS Curtis Wilbur, USS Chung-Hoon và USS McCampbell.

Giới quan sát đặc biệt ghi nhận là các cuộc tập huấn Mỹ Việt, với sự có mặt của nhiều chiến hạm Mỹ, lại diễn ra ngay tại vùng biển Đông vào lúc căng thẳng tái xuất hiện trong hồ sơ Biển Đông giữa Việt Nam và Trung Quốc, mà diễn biễn mới nhất là tranh căi Việt Trung liên quan đến việc Bắc Kinh cho thăm ḍ địa chấn và xây cất thêm tại vùng quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp với Việt Nam.

Ngoài ra c̣n có tranh căi nảy sinh gần đây giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc liên quan đến tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ Hilaray Clinton, hạ tuần tháng bẩy vừa qua, xác định rơ quan điểm của Mỹ tại Biển Đông. Trong bài phỏng vấn dành cho hăng tin Pháp AFP vào hôm qua, giáo sư Carl Thayer, chuyên gia tại Úc, đă nêu bật bối  cảnh này khi cho rằng "quan hệ Mỹ-Trung vào lúc này rơ ràng là căng thẳng hơn cách đây một năm và đă lan qua vùng Biển Đông"". Đối với giáo sư Thayer : "Hoa Kỳ đă phô trương sự hiện diện quân sự của ḿnh trong khu vực, và Việt Nam đă để yên cho sự kiện đó phát huy ư nghĩa".

Theo giới quan sát, dù cuộc thao diễn hải quân Mỹ Việt đang diễn ra đă được dự trù từ lâu, nhưng vào thời điểm "cơm không lành canh không ngọt" giữa Hoa Kỳ, Việt Nam với Trung Quốc, Bắc Kinh chắc chắn sẽ không hài ḷng, nhất là khi Hoa Kỳ ồ ạt đưa chiến hạm vào vùng Biển Đông, được Trung Quốc coi là ao nhà của họ.

Tuy nhiên, Hoa kỳ cần phải chứng tỏ quyết tâm bảo vệ quyền tự do thông thương trong khu vực, mà không chỉ có Mỹ, mà nhiều Đông Nam Á khác cũng mong muốn.

Chỉ huy trưởng hàng không mẫu hạm USS George Washington, hôm chủ nhật 08/08 đă xác đinh rằng vùng Biển Đông không thuộc và chưa thuộc sở hữu của riêng nước nào. "Trung Quốc có quyền hoạt động trong vùng này, và Hoa Kỳ cũng thế, cũng như tất cả các nước khác trên thế giới".