Bẻ lái chiến lược thật chăng?

 

Bùi Tín

 VOA

 

Báo Mỹ cho rằng chuyến đi của bà ngoại trưởng Mỹ sang Hà Nội tháng 7 -2010 giống như chuyến đi của ngoại trưởng Kissinger sang Bắc Kinh cuối năm 1971

Hôm qua, trên một số mạng tư nhân, tôi có bài «Coi chừng! Một cuộc đảo chính không tiếng súng». Anh Trần B́nh Nam góp ư ngay là tôi tỏ ra bi quan. Theo anh, có vẻ như Bộ Chính trị ở Hà Nội vừa có một quyết định rất hệ trọng trong đường lối đối ngoại, từ bỏ con đường thân và phụ thuộc Trung Quốc bằng con đường khác, đó là kết bạn với mọi nước, một mặt kết thân với Hoa Kỳ và các nước Nhật Bản, Ấn Độ, châu Âu, Úc, Canada …, mặt khác giữ quan hệ b́nh thường với nước láng giềng lớn phương bắc và cảnh giác với mọi mưu đồ bành trướng của họ.
Anh Trần B́nh Nam phán đoán là ư kiến mạnh dạn, cứng cỏi của thành phần sỹ quan cao cấp trong đảng Cộng sản đă tạo nên sự thay đổi quan trọng này.
Anh Trần B́nh Nam c̣n cho rằng lănh đạo khi triển khai sự thay đổi này muốn dành chỗ cho cả những nhân vật được xem là thân Trung Quốc, như các ông Đỗ Mười, Lê Đức Anh, Nguyễn Chí Vịnh, nhằm đạt sự đồng thuận cao theo con đường «chống Tàu cứu nước».
Anh Trần B́nh Nam c̣n nói thêm rằng qua việc cử trung tướng Nguyễn Chí Vịnh dự cuộc đối thoại cấp cao quốc pḥng Việt - Mỹ ngày 17-8, Hà Nội muốn nhắn với Trung Quốc rằng đừng hy vọng ǵ vào các con bài Đỗ Mười, Lê Đức Anh, Nguyễn Chí Vịnh của họ,v́ những người này đang t́m cách xếp hàng vào với đa số «chống Tàu cứu nước».
Tôi cũng mong rằng những dự đoán của anh Trần B́nh Nam là chính xác. Nếu quả là như vậy th́ c̣n ǵ hay, tốt, có lợi cho đất nước, cho nhân dân hơn, và Bộ Chính trị hiện nay không phải là thấp kém, là thiếu cả tâm lẫn tầm, không phải là «những người lùn» về khả năng lănh đạo, như một số trí tnức trong nước đánh giá.
Và cũng nếu quả là như vậy th́ Bộ Chính trị hiện nay đă hiểu rơ về chức năng lănh đạo, nhất là chức năng lănh đạo một dân tộc, một đất nước. Đó là phải t́m cho ra con đường tối ưu trong lĩnh vực đối nội và đối ngoại nhằm phát triển bền vững với tốc độ cao trong đồng thuận dân tộc cả trong và ngoài nước. Do đó lănh đạo là phải biết lựa chọn hướng đi, quả đoán thay đổi hướng đi khi cần thiết, là biết bẻ lái rẽ ngoặt từ đường ṃn đầy cạm bẫy ra đại lộ thênh thang hiện đại của thế giới văn minh.
Sự thay đổi con đường đối ngoại như trên nếu là sự thật hiển nhiên th́ sẽ là đại phúc cho dân tộc và nhân dân ta, là điều tốt đẹp cho lănh đạo đảng dám từ bỏ «con đường Bắc thuộc » sai lầm, tệ hại trong suốt gần 20 năm qua, đă làm mất đà phát triển, làm mất thời gian quư báu, phí phạm bao tiền của, tài nguyên của đất nước.
Qua sự thay đổi ngoạn mục này, có thể nói lănh đạo dần dần có thể chuộc lại một phần những sai lầm nghiêm trọng, kéo dài, tệ hại của 20 năm phụ thuộc vừa qua, khôi phục một phần niềm tin của nhân dân.
Nếu như sự thay đổi đường lối đối ngoại như trên là sự thật hiển nhiên và sâu sắc, những nhân tố ǵ đă dẫn đến sự thay đổi ấy?
Có thể nói đó là sự trùng hợp của nhiều yếu tố, có những yếu tố nội tại, từ trong nước, có những yếu tố khu vực và toàn cầu từ bên ngoài.
Trong nước, con đường phụ thuộc dại dột đă phơi bày những thảm cảnh chưa từng có. Duy tŕ định hướng chủ nghĩa xă hội theo Trung Quốc mà nội dung chính dẫn đến sự làm ăn thua lỗ nặng nề, phá sản, vỡ nợ của những cơ sở quốc doanh từ lớn nhất đến nhỏ nhất.
Bọn bành trướng trúng thầu hầu hết các công tŕnh trọng điểm về kinh tế: khai khoáng, cơ khí, năng lượng, vật liệu xây dựng, trồng rừng, giao thông vận tải…Cả vùng chiến lược Tây nguyên có nguy cơ bị hủy diệt cuộc sống trong vũng bùn đỏ độc hại để thỏa măn nhu cầu nhôm của nước lớn. Tất cả hậu quả đă phơi bày sự tệ hại, đến người dân thường cũng động tâm và có thể nhận ra trong phẫn nộ cao độ, chưa nói đến sự nổi giận chính đáng của giới sỹ phu đông đảo. Bộ Chính trị không thể không nhận ra ngày càng rơ những hậu quả khủng khiếp nhăn tiền ấy cũng như sự nổi giận xung thiên của toàn xă hội do con đường Bắc thuộc đưa lại.
Trong khi ấy, t́nh h́nh thế giới chuyển động. Trung Quốc ngày càng tỏ rơ tham vọng phát triển gấp lên để rồi thành siêu cường số một, cạnh tranh với Mỹ. Bắc Kinh lợi dụng sự sa lầy của Hoa Kỳ ở Trung Đông, Iraq, Afghanistan, và sự khủng hoảng tài chính của phương Tây để thách thức Mỹ. Nhưng họ đă quá chủ quan, duy ư chí, và sai lầm. Họ đă quên lời khuyên của ông Đặng Tiểu B́nh trước khi nhắm mắt, là Trung Quốc hăy lẳng lặng, nghiến răng mà phát triển, trong 50 năm thu hẹp dần khoảng cách, chớ có sớm khiêu khích người khác, khi thế lực quân sự c̣n yếu kém.
Yêu sách độc chiếm biển Đông, sự huênh hoang về căn cứ tầu ngầm ở Tam Á - Hải Nam, dàn hàng trăm tên lửa hướng ra Đài Loan… là những hành động khiêu khích ngang ngược, như con hổ con nhe nanh c̣n non, vuốt c̣n mỏng.
Và điều quan trọng là Washington đă nhận ra trách nhiệm hàng đầu là bảo vệ an ninh thế giới cùng loài người tiến bộ. T́nh h́nh Iraq, Afghanistan, đă tạm lắng. Phài kịp thời ngăn chặn Trung Quốc trong tham vọng bá chủ châu Á và toàn cầu, ngay khi nó đang c̣n «nín thở qua sông», khi con hổ c̣n chưa có nanh dài, vưốt nhọn, không th́ sẽ muộn.
Từ đó mới có chuyện Mỹ trở lại châu Á, mới có câu nói trầm tĩnh mà mạnh mẽ của bà ngoại trưởng Hillary Clinton «biển Đông là vùng giao thông quốc tế hệ trọng, là nơi gắn bó với quyền lợi quốc gia của Hoa Kỳ. Hoa Kỳ có trách nhiệm ở vùng này».
Bà Clinton c̣n khẳng định thêm «Hoa Kỳ cho rằng các tranh chấp ở vùng biển Đông cần giải quyết thông qua thương lượng đa phương. Không nước nào được dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực, mọi giải pháp bằng vũ lực, bằng đe dọa dùng vũ lực đều không có giá trị».
Báo Mỹ cho rằng chuyến đi của bà ngoại trưởng Mỹ sang Hà Nội tháng 7 -2010 giống như chuyến đi của Ngoại trưởng Kissinger sang Bắc Kinh cuối năm 1971, mở ra một thời kỳ mới trong quan hệ các nước, làm đảo lộn các mối liên minh. Điều khác nhau là hồi ấy Mỹ bắt tay với Bắc Kinh làm Nhật Bản và Đài Loan nổi giận và lo,c̣n nay Mỹ trở lại châu Á, kết thân với Indonesia, Singapore, Malaysia, và Việt Nam làm cho Trung Quốc nổi giận, lồng lộn lên, dọa dẫm, nhưng cuối cùng vẫn buộc phải vào khuôn phép, v́ hiểu rơ sức ḿnh là rất có hạn.
Tất nhiên những biển chuyển trên đây trong nền ngoại giao Mỹ, rồi tiếp ngay đó là những tầu chiến Mỹ loại hiện đại nhất vào vùng biển và cặp bến cảng Việt Nam là những thông điệp mạnh, rơ mang tính thời cơ hiếm, hệ trọng, mà Bộ Chính trị Hà Nội không thể không nghiên cứu kỹ lưỡng và quyết định đối sách thích hợp.
Tiếp theo là tháng 10 tới, Bộ trưởng quốc pḥng Hoa Kỳ đă được Bộ trưởng quốc pḥng Việt Nam mời đến Hà Nội dự cuộc họp Bộ trưởng quốc pḥng các nước Đông Nam Á, và sau đó là chuyến thăm chính thức đă được dự báo của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama.
Rồi Đại lễ Kỷ niệm Ngh́n năm Thăng Long, rồi Đại hội đảng toàn quân, Đại hội đảng toàn quốc thứ XI.
Nếu quả thật sự thay đổi đường lối đối ngoại theo hướng trên đây là rơ ràng, chân thật, minh bạch, công khai, th́ ắt sẽ phản ánh đầy đủ trong mọi lời nói, mọi hành sử của các nhân vật lănh đạo từ đối nội đến đối ngoại, và không thể không có những điều chỉnh cần thiết, nhằm loại trừ dần những hậu quả tệ hại của đường lối cũ, và đi vào thực hiện ngày càng nhất quán, phù hợp với sự thay đổi mới, mang lại nhiều hứa hẹn tốt đẹp cho đất nước và nhân dân ta.