Bác Sĩ bất đồng chính kiến Lê Nguyên Sang:

Không có cái tội gọi là "tuyên truyền"

 

Trà Mi

 VOA

 

Bác sĩ bất đồng chính kiến Lê Nguyên Sang

Một nhà tranh đấu dân chủ trẻ vừa được trả tự do sau 4 năm tù giam về tội danh“ tuyên truyền chống phá nhà nước cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam”. Phiên ṭa phúc thẩm ngày 17/8/2006 giảm án từ 5 xuống c̣n 4 năm tù đối với bác sĩ bất đồng chính kiến Lê Nguyên Sang, người có những hoạt động mà giới cổ súy dân chủ cho là kêu gọi dân chủ và cổ vơ đa nguyên đa đảng tại Việt Nam. Bác sĩ Sang từng theo chuyên khoa tâm thần, công tác tại Bệnh viện Tâm thần Ḥa Khánh, Đà Nẵng, trước khi anh vào Sài G̣n học cao học về khoa Nội Tổng quát rồi tốt nghiệp và hành nghề tại Pḥng khám Đa Khoa Thị Nghè.

4 năm trước, dư luận đột ngột hay tin bộ ba trí thức trẻ gồm bác sĩ-luật sư-doanh nhân là Lê Nguyên Sang, Nguyễn Bắc Truyển, và Huỳnh Nguyên Đạo bị phạt tù v́ vi phạm điều 88 Bộ luật h́nh sự, tức tội “tuyên truyền chống phá nhà nước”. V́ sao các trí thức trẻ thành danh và có địa vị trong xă hội lại tham gia vào các hoạt động chính trị đối lập không được chính quyền hoan nghênh?
4 năm sau, ngay ngày ra tù, trong cuộc trao đổi với Tạp chí Thanh Niên, bác sĩ Sang chia sẻ về niềm tin, lư tưởng, cũng như những hoạt động của anh dẫn tới bản án này.

 

Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Từ năm 2000, tôi viết bài trên Câu lạc bộ Dân chủ Việt Nam, tiền thân của Đảng Dân chủ Nhân dân. Ngày 31/5/2005, tôi cùng với Đỗ Thành Công thành lập Đảng Dân chủ Nhân dân, kêu gọi đa đảng và đ̣i thả tù nhân chính trị. Sau đó, an ninh Việt Nam theo dơi và bắt tôi, xử tôi 4 năm tù giam. Đến nay đúng 4 năm ngày tôi bị bắt. Tôi được “tự do” ngày 17/8, “tự do” theo đúng nghĩa là ra khỏi bốn bức tường nhỏ. C̣n đối với bốn bức tường lớn th́ những ai đă từng sống trong chế độ cộng sản, họ sẽ hiểu được sự chèn ép như thế nào. Nhiều lúc đến mức chịu không nổi muốn tự sát chết. Khi vô tù, tôi thấy rằng sai lầm của tôi là đă không đi vượt biên mà trước đây bao nhiêu người đă cố t́m cách đi ra nước ngoài, thoát khỏi cái ngục tù lớn đó. Bản thân tôi v́ nghĩ là đất nước sẽ ngày một thay đổi khác đi và sẽ tiến bộ hơn nên tôi ở lại để rồi cuối cùng tôi phải vào cái ngục tù nhỏ. Những việc tôi làm là đúng. Ra trước ṭa, tôi chưa bao giờ nhận tội. Họ ép tội tôi, bảo là nhận tội tôi sẽ được khoan hồng, nhưng tôi dứt quyết không. Tôi cho rằng hành vi của tôi là cần thiết v́ đảng cộng sản Việt Nam đă đánh mất ḷng tin của dân chúng và để lại quá nhiều sai lầm trong sự lănh đạo của họ. Thứ hai, xă hội Việt Nam đang xuống cấp. Nhiệm vụ của chúng tôi là phải vực dậy cái xă hội đó, thức tỉnh nhiều người. Tôi là một trí thức. Tôi hiểu được trách nhiệm của ḿnh đối với đất nước này th́ tôi làm tṛn nghĩa vụ của tôi thôi. C̣n chuyện ở tù hay không đối với tôi không quan trọng lắm.

Trà Mi: Báo chí trong nước nói rằng tại ṭa, anh công nhận đă sai lầm trong nhận thức dẫn tới việc làm sai trái.
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Điều đó không đúng. Tôi chưa bao giờ nhận ḿnh sai. Trong tù, cứ ba tháng người ta kêu ra làm kiểm điểm một lần để ḿnh nhận tội theo 4 tiêu chuẩn thi đua. Tiêu chuẩn đầu tiên gọi là “nhận rơ tội lỗi-thật thà hối cải”. Nhưng tôi dùng tất cả lư lẽ của tôi để bác bỏ rằng ṭa đă bắt tội tôi sai, và tôi không có tội.

Trà Mi: Việt Nam nói là anh đă viết bài, in, và phát truyền đơn có nội dung nói xấu nhà nước. Thế nội dung các bài viết và những tờ truyền đơn đó như thế nào mà bị coi là “nói xấu nhà nước”, thưa anh?
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Truyền đơn của tôi không nói xấu nhà nước. Thật ra, tôi kêu gọi thả tù nhân chính trị, đa đảng, tự do ngôn luận, tự do báo chí, thay đổi điều 4 Hiến pháp. Tôi vạch trần ra những sai lầm của đảng cộng sản Việt Nam, và những sai lầm đó đă đưa đất nước, dân tộc này về vị trí nào. Tôi là người Việt Nam, phải có trách nhiệm đối với dân tộc tôi. Họ chụp mũ tôi đủ thứ chuyện trên đời. Cộng sản thật ra họ chẳng có pháp luật ǵ cả. Việc cai trị dân chúng tùy theo ông quan chức địa phương đó, ông ta muốn làm ǵ th́ làm. Họ nói xây dựng nhà nước pháp quyền, thật ra không có ǵ hết, không có dân chủ ǵ hết.

Trà Mi: Chính quyền Việt Nam không chấp nhận đảng đối lập. V́ sao anh tham gia một đảng ở hải ngoại bị chính quyền coi là phản động và khủng bố?
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Trước đây, những đảng đối lập khác đều bị bắt và bị trừng phạt rất nặng nề, chứ không phải 4-5 năm như tôi. Tôi nghĩ rằng hành động của ḿnh là hành động dấn thân. Nếu ḿnh không hành động th́ chẳng có ai hành động hết. Cứ sợ ở tù hoài th́ đất nước chẳng bao giờ có dân chủ. Do đó, đây là sự hy sinh, dấn thân của tôi để góp phần nhỏ bé của ḿnh vào tiến tŕnh dân chủ hóa đất nước. Cộng sản cũng muốn dân chủ, nhưng cái dân chủ cộng sản là theo kiểu của họ, họ muốn “nền dân chủ kiểm soát”, chứ không phải một nền dân chủ theo đời sống xă hội hay một nền dân chủ mà đại đa số nhân dân Việt Nam mong muốn.

Trà Mi: Nhưng đảng anh tham gia bị cho là “phản động và khủng bố”, phải không ạ?
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Họ chưa bao giờ cho tôi là khủng bố hết. Nếu họ bắt tôi v́ tội khủng bố th́ họ sẽ giam tôi 15-20 năm. C̣n tôi bị họ bắt về tội “tuyên truyền chống nhà nước xă hội chủ nghĩa Việt Nam”. Và tôi đă lư luận rằng không có cái tội gọi là “tuyên truyền”.  Nếu tôi nói sai sự thật th́ bắt tôi về tội vu khống, nhưng mà đây tôi đâu có vu khống? Nếu anh bắt người ta về tội “tuyên truyền” th́ anh đă giết chết tư tưởng phản biện và bỏ tù một trí thức. Trí thức mà không nói được những suy nghĩ, tư tưởng, tư duy của ḿnh đối với sự mất mát, tổn thất của đất nước th́ đâu c̣n là trí thức. Tôi nói tiếng nói phản biện, sáng tạo th́ người ta lại cho tôi tội “tuyên truyền”. Tôi bác bỏ chuyện “tuyên truyền” là không đúng sự thật. Tôi nói đúng sự thật, tôi không nói ǵ sai. Hỏi tôi có tội không? Tôi không có tội. Hành vi tôi có làm không? Tôi có làm, nhưng tôi không có tội.

Trà Mi: Việt Nam quy định tội “tuyên truyền chống phá nhà nước” trong Bộ luật h́nh sự cũng như không chấp nhận đảng đối lập. Vậy khi viết bài, in truyền đơn, rồi tham gia Đảng Dân chủ Nhân dân, anh có nhận thức và lường trước được những hậu quả có thể xảy ra chăng?
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Tôi đă nhận thức được là tôi sẽ bị bắt. Ngành y là một nghề rất căng thẳng v́ luôn sống với sức khỏe và tính mạng bệnh nhân. C̣n hoạt động chính trị th́ luôn trong trạng thái sẽ bị bắt. Tôi phải làm hai công việc cùng một lúc, cả hai đều rủi ro cho bản thân tôi cả. Nếu tôi sơ suất khi chích thuốc, tôi sẽ làm bệnh nhân chết. C̣n hoạt động chính trị th́ chắc chắn sẽ ở tù.

Trà Mi: Là bác sĩ y khoa, một ngành hoàn toàn không dính líu tới chính trị và cũng là một nghề khá bận rộn, điều ǵ khiến anh quan tâm và tham gia vào các hoạt động chính trị mà nhà nước cho là chống đối?
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Là bác sĩ chỉ cứu được một vài người thôi, mà cái dân tộc này đang bị hủy hoại, bị tổn thương về cả thể xác lẫn tinh thần. Tôi nói vậy không quá v́ tinh thần dân tộc và ḷng tự trọng của mỗi người không c̣n nữa. Như Đỗ Tấn từng nói, làm bác sĩ chỉ cứu được một vài người, c̣n làm chính trị th́ cứu được cả một dân tộc. Chính v́ thế, tôi đi theo chính trị để làm thay đổi tư tưởng, tinh thần của con người, xóa bỏ đi sự sợ hăi.

Trà Mi: Báo ở Việt Nam nói rằng do anh bất măn về việc không được nhập hộ khẩu cũng như việc kiện tụng đất đai cho nên…
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Đó là một phần thôi. Từ bức xúc bản thân cho tới chuyện xă hội chứ không phải chỉ có chuyện cá nhân tôi không thôi. Bao nhiêu người họ cũng mất đất đai, nhà cửa, hộ khẩu này khác, nhưng họ không làm hành động như tôi. Mất đất đai họ chỉ làm dân oan và đi kiện tụng thôi. C̣n tôi, tôi làm một chuyện có thể giải quyết triệt để vấn đề của cá nhân và của hàng triệu người khác tại đất nước, dân tộc này.

Trà Mi: Sau 4 năm tù giam về tội “tuyên truyền chống phá nhà nước”, anh rút ra được điều ǵ cho bản thân?
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Tôi cảm thấy rằng trong 4 năm qua, cái nh́n của đảng cộng sản Việt Nam này đối với tôi khác. Hôm nay, tôi nói với chị với tính cách mạnh mẽ, tự tin hơn. Trước đây, đài cũng phỏng vấn tôi, nhưng tôi phải nói lén lút, không dám nói trước mặt mọi người. Nhưng hôm nay, tôi tự tin đứng trước mọi người nói cho họ biết tôi là một lực lượng đối lập với đảng cộng sản Việt Nam. Nếu cộng sản không chấp nhận đối lập, đến một ngày nào đó, nó sụp đổ, nó sẽ đè chết hết, nhưng nếu có một lực lượng khác cùng gánh vác th́ sự sụp đổ đó ít tổn hại hơn. Chúng tôi làm nhiệm vụ đó. C̣n nếu cộng sản Việt Nam cho rằng chúng tôi “sai lầm, vu khống, xuyên tạc, nói xấu, tuyên truyền”…, họ có quyền bắt chúng tôi. Bắt là quyền của họ v́ trong tay họ có công an, nhà tù, nhưng họ nên nhớ rằng họ bắt tôi cũng không làm thay đổi được cục diện của đất nước Việt Nam và sự sụp đổ của chính họ.

Trà Mi: Có ư kiến nhận xét rằng ở Việt Nam, đáp số thường thấy của bài toán tranh đấu là đi tù, th́ những người tranh đấu liệu có đạt được những “giải pháp” mong đợi hay chỉ tự biến ḿnh thành những thành phần bị coi là “phi pháp”? Câu trả lời của bác sĩ bất đồng chính kiến Lê Nguyên Sang như thế nào?
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Bất cứ trong một chế độ độc tài nào, không riêng ǵ chế độ độc tài của đảng cộng sản Việt Nam, từ trước tới nay, những người chống độc tài đều đi ở tù, chứ không phải riêng chúng tôi. Chúng tôi chỉ là phần rất nhỏ thôi. Thậm chí trước năm 1975 ở chế độ ngoài Bắc cũng có những người đi tù như Nhân văn Giai phẩm chẳng hạn. Ở đây, tôi muốn nói rằng tôi thấy trách nhiệm ḿnh phải làm, c̣n chuyện ở tù không quan trọng v́ khi đă xác định rồi th́ cứ việc làm thôi. Mặc dù con đường đi có thể chông gai, tù tội, đau đớn, mất mát, hy sinh, thậm chí dư luận người đời nh́n ḿnh với ánh mắt không thiện cảm, nhưng tôi chấp nhận con đường đó. Bởi lẽ nó mang lại lợi ích cho đất nước này, cho dân tộc này một tương lai sáng sủa hơn, th́ tôi cứ đi thôi. Bản thân tôi, tôi chỉ cần dư luận, dân chúng phán xét hành vi của tôi là đúng hay sai, v́ không có sự ủng hộ của họ, chúng tôi thất bại. Khi chúng tôi hành động rồi, họ thấy rằng đúng là có những người gan ĺ, dám dấn thân đấu tranh, th́ không có điều ǵ ḿnh phải sợ. Bốn năm qua, tiến tŕnh dân chủ của Việt Nam đă khác nhiều. Đảng và chính phủ Việt Nam đă nh́n những người chống đối một cách nhân nhượng hơn, chứ trước đây, như trường hợp của tôi, thậm chí họ đă đem bắn chứ không để cho ở tù đâu.

Trà Mi: Từ kinh nghiệm và bài học đấu tranh của một nhà bất đồng chính kiến, anh có điều ǵ muốn chia sẻ với các bạn trẻ?
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Tôi vẫn là một người trẻ. Tôi đă từng cầm súng đi bộ đội chiến đấu. Một điều tôi muốn nói là giới trẻ phải chọn con đường lư tưởng mà đi. Khi đă chọn được rồi, th́ phải quyết đi đến cùng và phải cương nghị, không bao giờ thay đổi. Tôi chọn con đường dân chủ là con đường đúng cho đất nước này, và tôi theo đuổi con đường đó. Tôi có thể gặp thất bại, bị ở tù lại, bị ngược đăi, hay bị hành hạ, nhưng tôi cho rằng con đường ḿnh chọn là đúng, mang lại lợi ích cho 86 triệu dân Việt Nam th́ tôi vẫn cứ làm.

Trà Mi: Bây giờ anh mường tượng về cuộc sống cũng như tương lai sắp tới của ḿnh sẽ như thế nào, thưa anh?
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Tôi sẽ học thêm ngành y và kiếm nghề ǵ đó nuôi sống bản thân. Sau đó, tôi lại vô Sài G̣n làm pḥng mạch với bạn bè tôi, mở pḥng khám làm bác sĩ. Nếu có điều kiện, tôi sẽ trở thành một nhà hoạt động chính trị chuyên nghiệp.

Trà Mi: Xin chân thành cảm ơn bác sĩ Sang đă dành cho chúng tôi cuộc trao đổi này, và cầu chúc anh mọi điều tốt đẹp trong tương lai.
Bác sĩ Lê Nguyên Sang: Xin cảm ơn chị.

Đă tới giờ Tạp chí Thanh Niên phải nói lời chia tay với quư thính giả của đài VOA và xin hẹn tái ngộ trong một câu chuyện mới vào tuần sau. Trà Mi thân chào tạm biệt quư vị và các bạn.