Độc quyền và độc tài

Nhân vụ hành khách bị Vietnam Airlines hành hung

Báo chí trong nước mấy ngày qua có đưa tin, bài về chuyện lùm sùm quanh vụ một hành khách của Vietnam Airlines bị nhân viên an ninh hành hung. Đó là ông Lê Minh Khương, HLV trưởng đội tuyển Taekwondo Việt Nam, trên chuyến bay từ Hà Nội vào Sài G̣n đêm 18 tháng 4.

Từ một nguyên nhân rất nhỏ lúc đầu là ông Khương muốn đ̣i lại cuống vé máy bay mà tiếp viên đă giữ trước đó để về thanh toán lại với cơ quan nhưng không đ̣i được.

Hai bên lời qua tiếng lại sau đó tiếp viên trưởng báo với phi công gọi an ninh hàng không đến và ông Khương bị khống chế, rời máy bay.

Phía ông Khương khẳng định ông đă bị nhân viên an ninh hành hung, bẻ tay, dùng dùi cui điện. Trong khi phía hàng không Vietnam Airlines (VNA) lại cho rằng không có chuyện hành hung và chính ông Khương mới là người đă gây rối, vi phạm an toàn bay.

Vơ sư Lê Minh Khương.

Rồi Cục Hàng Không đă yêu cầu cảng vụ hàng không miền Trung ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính ông Lê Minh Khương. Thậm chí là đưa ông Khương vào “danh sách đen” - từ chối vận chuyển trên các chuyến bay của ḿnh.

Ông Khương tiếp tục khẳng định ḿnh không sai và yêu cầu một lời xin lỗi công khai từ phía Vietnam Airlines. VNA cũng tiếp tục cho rằng nhân viên an ninh, tiếp viên “không có lỗi” nên cương quyết không xin lỗi. Và chuyển vụ việc qua thanh tra hành không xử lư. C̣n ông Khương bức xúc cũng quyết định sẽ khởi kiện.

Nghĩa là chỉ từ một sự việc “nhỏ như con thỏ” đă trở thành lớn chuyện một cách không đáng.

Người dân nh́n thấy ǵ qua chuyện này?

Khoan nói đến chuyện đúng sai, xét tương quan giữa hai bên th́ Vietnam Airlines là một hăng lớn, với đầy đủ “sức mạnh” trong tay trong khi ông Khương chỉ là một cá nhân, một hành khách. Thế nhưng thái độ đổ hết lỗi cho hành khách ngay từ đầu, cũng như sự cứng rắn đến cùng của Vietnam Airlines cho thấy họ đă dựa trên thế mạnh và chỉ nghĩ đến “bộ mặt” của ḿnh mà không thật sự v́ khách hàng.

Ở Việt Nam từ lâu nay có một thực tế đó là việc nhận lỗi về phía ḿnh, từ các nhân viên, cán bộ nhà nước, các công ty cho tới các quan chức... trong cách hành xử với khách hàng, với người dân là vô cùng... hiếm hoi!

Dư luận vẫn c̣n nhớ câu chuyện cô Lượm được phát trong chương tŕnh Người xây tổ ấm ngày 25 tháng 1, 2011 của đài truyền h́nh VTV bị phát hiện là hoàn toàn sai sự thật, và thái độ của những người có trách nhiệm sau đó.

Nếu những người thực hiện chương tŕnh cũng như người chịu trách nhiệm lớn nhất là biên tập viên Kim Ngân chân thành nhận lỗi về phía ḿnh và có một lời xin lỗi khán giả ngay từ đầu th́ có lẽ khán giả sẽ thông cảm và cho qua ngay. Nhưng, những người nhà đài, cụ thể là biên tập viên Kim Ngân đă không làm như vậy. Phản ứng tức th́ là tức giận, đổ toàn bộ lỗi cho “Cô Lượm giả” Trần Thị Thùy Dương, có những lời lẽ nặng nề dành cho cô này, đ̣i đưa vụ việc ra pháp luật xử lư.

Cuối cùng trước sức ép của dư luận, măi đến hơn 2 tháng sau, tối 29 tháng 3 biên tập viên Kim Ngân mới nói lời xin lỗi muộn màng. Mọi người cho rằng cũng chẳng phải v́ thật tâm, mà v́ “nhận được mệnh lệnh” từ phía Bộ Thông Tin và Truyền Thông.

Nếu ở một quốc gia khác, như Nhật Bản chẳng hạn, chúng ta tin rằng không phải chỉ cô Kim Ngân này phải lập tức xin lỗi v́ nghiệp vụ báo chí non kém, để mất ḷng tin của khán giả mà cả ông tổng giám đốc đài cũng sẽ lên truyền h́nh cúi gập người xin lỗi. Sau đó, nhẹ nhất th́ cô Kim Ngân và cả ê-kíp thực hiện chương tŕnh phải chuyển công tác! Nhưng đó là ở xứ người, “c̣n ta th́ khác”.

Một loạt những sự cố gần đây của nhà đài VTV cũng thế. Từ scandal Vàng Anh-Hoàng Thùy Linh, ông nhà báo MC Lại Văn Sâm chỉ biết lơ mơ tiếng Anh nhưng dám dịch ẩu, “phóng tác” nội dung phát biểu của diễn viên Ngô Ngạn Tổ tại Liên Hoan Phim Quốc Tế Việt Nam lần thứ nhất tháng 10 năm 2010... Hay mới đây nhất, bộ phim truyền h́nh nhiều tập “Anh chàng vượt thời gian” quá tệ, bị khán giả phản ứng, phải tạm dừng phát sóng... Tất cả đều không có được một lời xin lỗi từ phía nhà đài dành cho khán giả-những người đă bỏ tiền và mất thời gian chịu đựng những chuyện như vậy!

Trong lĩnh vực báo chí cũng chả khá ǵ hơn. Lâu lâu lại thấy báo chí làm ăn cẩu thả vụ ǵ đó. Như bài báo có nhan đề “Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng xuất sắc nhất Châu Á” đăng trên báo Pháp luật Việt Nam ngày 11 tháng 1 năm 2011 hay bài “Quốc ca VN hào hùng nhất thế giới” đăng trên báo Thanh Niên ngày 16 tháng 4, 2011 chẳng hạn.

Khi bị dư luận phát giác, các báo liền lặng lẽ rút bài xuống, không hề có đính chính hoặc xin lỗi đọc giả theo luật báo chí Việt Nam hiện hành. C̣n những chuyện như đưa tin, đăng bài thiếu khách quan với mục đích câu khách, xúc phạm đến đời tư, nhất là giới văn nghệ sĩ; hoặc với mục đích bôi nhọ, hạ thấp uy tín... đặc biệt là đối với những người bất đồng chính kiến, những người hoạt động dân chủ... th́ đầy rẫy. Người bị xúc phạm đi kiện ư? Có mà mút mùa!

Rơ là một lời xin lỗi của những người làm công việc phục vụ cho nhân dân trong tất cả mọi lĩnh vực từ thấp đến cao ở Việt Nam sao mà khó thế!

Người dân trong nước từ lâu đă có thừa kinh nghiệm về điều này. Từ chuyện đi ra công an phường làm giấy tờ, vào các cơ quan hành chính làm thủ tục, đi khám bệnh ở các bệnh viện nhà nước, đi khai thuế hay gặp bộ phận hải quan ở phi trường... Bất cứ nơi đâu, người dân cũng có cảm giác ḿnh đang phải nhờ vả, cầu cạnh “các cán bộ nhà nước”. Rất hiếm hoi nhận được một nụ cười, cung cách nhẹ nhàng lịch sự, lại càng hiếm có lời xin lỗi nếu “cán bộ” làm sai. C̣n nếu có chuyện đụng đến luật pháp hay giới công an th́... miễn bàn.

Nguyên nhân cũng bởi cái cơ chế c̣n nhiều độc quyền và tâm lư coi thường người dân mà ra.

Từ Vietnam Airline cho tới VTV và nhiều “ông lớn” độc quyền trong các lĩnh vực khác nhau đều có tâm lư dân cần ḿnh chứ ḿnh chẳng cần... ai.

Cái tâm lư đó, nh́n rộng hơn, ở cấp độ mối quan hệ giữa “quan” và dân cũng thế.

Miệng th́ nói cán bộ là đầy tớ của dân, chính quyền là “của dân, do dân và v́ dân” nhưng lại luôn luôn ứng xử theo kiểu đảng là cha mẹ, “quan” là cha mẹ, dân là con cái.

Cho nên mới có chuyện ông thủ tướng kư những quyết định làm hại dân hại nước như cho khai thác bauxite ở Tây Nguyên, hay ra nghị định cấm công dân khiếu kiện tập thể trái với hiến pháp và pháp luật.

Nhưng khi công dân Cù Huy Hà Vũ đi kiện th́ ṭa án lại không thụ lư.

Hoặc thủ tướng và cả dàn lănh đạo điều hành quản lư đất nước ra làm sao mà kinh tế cứ càng ngày càng ảm đạm. Hết tập đoàn Vinashin đến công ty cho thuê tài chính 2 (ALCII), Tập Đoàn Điện Lực VN (EVN), Tổng Công Ty Xăng Dầu Việt Nam (Ptrolimex), Tập Đoàn Than-Khoáng Sản Việt Nam (TKV)... vỡ nợ, làm ăn thua lỗ hàng ngàn thậm chí hàng chục ngàn tỷ đồng Việt Nam. Chưa kể rất nhiều doanh nghiệp hoặc công ty con của các doanh nghiệp nhà nước khác cũng đă và đang rơi vào t́nh trạng thua lỗ nặng. Vậy mà ông thủ tướng ấy không xin lỗi, không từ chức cũng chẳng bị làm sao, lại có khả năng tiếp tục ngồi thêm 5 năm nữa!

Nếu ở một quốc gia nào khác... Nhưng mà, “ta th́ khác”!

Bởi, bao giờ c̣n cái cơ chế độc quyền, độc tài th́ những chuyện như vậy vẫn c̣n xảy ra dài dài.

Cái ǵ cũng vậy, có cạnh tranh, minh bạch rơ ràng, có dân chủ th́ sẽ khác.

Một ví dụ nhỏ để dễ thấy hơn sự khác nhau giữa chuyện độc quyền và việc có sự cạnh tranh. Nhớ hồi bao cấp, phải xếp hàng đi mua thực phẩm theo tem, phiếu, ăn uống cũng chỉ có hệ thống cửa hàng quốc doanh. Các cô mậu dịch viên quốc doanh rơ ràng là coi khách hàng như rác, c̣n người dân th́ nhà nước cho mua ǵ, ăn ǵ... biết cái đó, khỏi có chọn lựa, phàn nàn. Đến thời kinh tế thị trường th́ khác ngay. Cửa hàng này, nhà hàng này phục vụ không tốt, mặt hàng này không chất lượng, khách hàng sẽ t́m đến cửa hàng khác, mặt hàng khác.

Chính trị cũng vậy thôi, chỉ có một đảng độc quyền lănh đạo nên muốn làm ǵ th́ làm, đối xử với nhân dân ra sao tùy ư, muốn lèo lái đất nước này đi về... vực thẳm nào cũng được là vậy!

Song Chi/Người Việt

******************************

Khách Vietnam Airlines tố bị hành hung trên máy bay

Dân Việt - Ca sĩ Quang Hà cho biết, trong chuyến bay đêm 18.4 của Vietnam Airlines từ Hà Nội vào TPHCM, anh Lê Minh Khương, HLV trưởng đội tuyển Taekwondo Việt Nam đă bị nhân viên an ninh hành hung.

 

Quang cảnh nhốn nháo trên chuyến bay VN1169 đêm 18.4 rạng sáng 19.4. Ảnh do ca sĩ Quang Hà cung cấp.

Tối 18.4 ca sĩ Quang Hà đi trên chuyến bay VN1169 của hăng hàng không Vietnam Airlines, từ Hà Nội vào TP.HCM.

Quang Hà kể: “Lẽ ra chuyến bay sẽ cất cánh rời sân bay Nội Bài lúc 21 giờ 45 phút nhưng đến 22 giờ 05 phút mới khởi hành. Khi bay đến TPHCM, tiếp viên trưởng thông báo: V́ lư do thời tiết, mưa lớn nên máy bay không thể hạ cánh được. Máy bay phải bay tới, bay lui rất nhiều ṿng trên bầu trời TPHCM.

Một lúc sau, tiếp viên trưởng tiếp tục thông báo: Máy bay buộc phải quay lại sân bay Đà Nẵng v́ không thể nào hạ cánh được.

Chờ ở sân bay Đà Nẵng khoảng 30 phút, tất cả chúng tôi được thông báo là thời tiết ở TP.HCM đă tốt, chuyến bay sẽ cất cánh sau ít phút nữa. Đợi măi, không thấy động tĩnh ǵ, tôi mới hỏi một cô tiếp viên, th́ được cô này giải thích: Có một hành khách đ̣i xuống, không chịu tiếp tục bay nữa.

Tiếp viên này c̣n cho biết thêm, nếu hành khách này không bay, cả chuyến bay sẽ bị ảnh hưởng v́ sẽ mất thời gian kiểm tra hành lư, trước khi vị khách đó bước xuống".

Ca sĩ Quang Hà kể tiếp: "Tôi và anh Quang Cường nóng ruột, muốn về TPHCM sớm nên đă t́m gặp vị khách đó, với mục đích thuyết phục anh này tiếp tục chuyến bay. Tôi được biết anh ấy tên là Lê Minh Khương, một huấn luyện viên môn Taekwondo.

Ca sĩ Quang Hà mệt mỏi tại sân bay Đà Nẵng đêm 18.4

Theo nhận xét công tâm của tôi, anh Khương là một người rất lịch sự và nhă nhặn. Anh Khương cho biết là anh không có ư đ̣i xuống, không bay nữa mà chỉ yêu cầu cô tiếp viên trưởng trả lại cho anh cuống vé so ghế ngồi và nên ăn nói nhă nhặn với khách hàng.

Sau đó, tôi và anh Quang Cường đă kiên nhẫn gặp cô tiếp viên trưởng, nói rơ yêu cầu của anh Khương, với mong muốn mọi việc sẽ tốt đẹp, chuyến bay được tiếp tục b́nh thường. Nhưng sau đó, cửa máy bay mở, một nhân viên an ninh tên C.T bước lên.

Thay v́ hỏi nguyên nhân thế nào, anh này đă có thái độ quá đáng, nạt nộ mời Khương xuống máy bay. Anh Quang Cường quá bất b́nh đă phản ứng: “Anh không được đối xử bất lịch sự với anh Khương như thế!”, C.T. hầm hè, rời máy bay.

Năm phút sau, có khoảng 20 nhân viên an ninh bước lên, đồng loạt xúm vào khống chế anh Khương. Một người cầm dùi cui điện đánh vào bụng, bẻ tay anh trước mặt hàng trăm hành khách. Mọi người đều rất bất b́nh và cảm thấy sợ hăi trước cách hành xử này.

Bố của anh Khương là một bác sĩ, hơn 70 tuổi, cũng bị một nhân viên an ninh bẻ quặt tay ra sau và phải nghe những lời nặng nề.

Thấy sự hung hăng, thô lỗ của họ, tôi, anh Quang Cường, người trợ lư và một số hành khách đă quyết định không tiếp tục bay nữa, chuyển sang chuyến khác. Chúng tôi đă lang thang, vật vạ ở sân bay đến 6 giờ sángth́ đáp chuyến bay VN1305 của Vietnam Airlines, rời sân bay Đà Nẵng".

"Luật sư của anh Khương vừa gọi điện thoại cho tôi, hỏi tôi có thể làm chứng cho vụ kiện này không. Tôi đă hứa là tôi sẽ làm chứng vụ này, với mong muốn Vietnam Airlines sẽ có thái độ nhă nhặn, tôn trọng khách hàng của ḿnh hơn”, ca sĩ Quang Hà khẳng định.

Tối 19.4, phóng viên Dân Việt đă liên hệ với anh Lê Minh Khương, HLV trưởng đội tuyển Taekwondo Việt Nam. Qua điện thoại, HLV Lê Minh Khương đă xác nhận sự việc và cho biết sẽ có ư kiến chính thức về việc này.

Lê Ngọc Dương Cầm - P.V