Bài Học Vạn Sơn

Bài Học Vạn Sơn

Vi Anh

Bất chấp mọi góp ý, mọi kiến nghị, mọi phản đối, Đảng Nhà Nước CS Hà nội vẫn quyết tâm khai thác bauxite ở Cao Nguyên. Thủ Tướng VC Nguyễn Tấn Dũng giữa tháng 8 đến Tây nguyên để thị sát các khu vực có công trình khai thác mỏ bauxite. Đảng Nhà Nước mới đây đã quyết định bỏ vào đầu tư, số tiền lên đến 25.000 tỷ đồng VN. Trong say sưa quyền lực và danh lợi, chắc những người lãnh đạo CS Hà nội không có đọc và những phụ tá báo chí biết ý "thủ trưởng" cũng không dại gì làm mất lòng cấp trên, không điểm tin để trình bài học Vạn Sơn ở Trung Cộng. Một bài học đau thương mà tờ báo Tài Kinh của Trung Quốc và tạp chí Le Courrier International của Pháp đã nói lên thảm trạng của 60.000 ngưòi dân vùng Vạn Sơn bị nhiễm độc thủy ngân.
Vạn Sơn là một đặc khu kinh tế của tỉnh ở Quý Châu, là một vùng có mỏ thủy ngân mà Trung Cộng rất tự hào gọi là "thủ đô thủy ngân của Trung Quốc". TC đã đã khai thác tối đa, sản lượng chiếm đến 70% tổng sản lượng thủy ngân hàng năm của thế giới, đứng hạng nhứt Á Châu, hạng nhì trên thế giới. Tuy nay đã đóng cửa vì lỗ lã nhưng di hại hãy còn và rất trầm trọng cho cư dân.
Hai tờ báo nói trên đưa ra một thí dụ điển hình, "Bà Wu Yang Chun, 76 tuổi. Bà và chồng, cũng như bao người khác trong làng của họ, làm việc tại các mỏ. Năm 1997, chồng bà đã bị ung thư cuống họng và chết trong vòng 3 tháng. Hiện nay thì bà Chun cũng đang mang chứng bệnh ngặt nghèo này. Hai, ba năm gần đây, thì trong chung cư bà ở, đã có 15 người chết do nhiễm độc thủy ngân."
Hai vợ chồng này không phải là hai người duy nhứt. Theo con số của "cơ quan y tế tại vùng này, thì trên 60.000 dân cư khu kinh tế đặc biệt Vạn Sơn, có khoảng 200 người có dấu hiệu bị nhiễm độc. Nhưng theo hai báo này, con số thực cao hơn nhiều vì cơ quan y tế không kể đến những người đã chết và những người bị nhiễm độc nhưng dấu hiệu chưa bộc phát rõ."
Mỏ thủy ngân được nhà cầm quyền khai thác từ những năm chót của thập niên 1990, cạn dần cuối thập niên 80, và vào những năm 2000, thì các mỏ thủy ngân Quý Châu bị thua lỗ lên đến cả trăm triệu yuan, nợ bắt đầu chồng chất: 157 triệu yuan. Đến giữa năm 2005, TC quyết định đóng các mỏ thủy ngân Quý Châu.
Nhưng 60.000 cư dân ở đây tiếp tục chịu những hậu quả trầm kha vô phưong hàn gắn. Thống kê 2004 cho biết "bệnh ung thư ở vùng này đặc biệt cao hơn những nơi khác. Vạn Sơn là một vùng cao nên "chất thải độc hại không đươc xử lý, chảy thẳng ra ngoài, các mạch nước bị nhiễm thủy ngân, rau quả bị nhiễm độc, đặc biệt là loại bắp cải. Hiện nay theo bài báo, 90% rau quả bán ở Vạn Sơn là từ nơi khác chở đến. Câu nói không nên uống nước Vạn Sơn, không nên ăn rau quả sản xuất tại đây vẫn còn hiệu lực đối với người Vạn Sơn. Trong 45 năm qua, từ thời thịnh vượng cho đến khi các mỏ bị đóng, đã có hơn 20 tỷ mét khối hơi nước chứa thủy ngân thải ra trong không khí, hơn 4 triệu mét khối cặn bã công nghiệp, 52 triệu tấn nước bẩn chảy ra môi trường. Chất thải không đươc xử lý, lượng thủy ngân thải ra như thế ít nhất là 350 tấn, tức chiếm 10% tổng lượng chất thải thủy ngân gây ô nhiễm mỗi năm trên toàn hành tinh ! Nước thải mang theo thủy ngân gây ô nhiễm cả thung lũng trong một phạm vi 180 cây số vuông. Nguy hại hơn nữa là các dòng nước ở Vạn Sơn đổ ra sông Yuan, nằm trong hệ thống phụ lưu của sông Dương Tử. Thủy ngân sẽ rót vào hồ Động Đình ở Hà Nam và chảy vào dòng chính con sông lớn này. Các nhà khoa học đã lên tiếng cảnh báo về hệ quả thủy ngân chất chứa ngày càng nhiều trong lớp phù sa sông."
Không phải riêng ở TC, nước CS Nga thời CS người dân cũng phải trả một giá quá đắt vì chánh sách phát triễn kỹ nghệ bất cứ giá nào để "tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên xã hội chủ nghĩa" của Đảng Nhà Nước CS "duy ý chí". Báo Le Monde, ngày 24 tháng 2 năm 2004, ký giả Marie Pierre Subtil, có làm một phóng sự, đọc mà đau khổ dùm cho đất nước và nhân dân Nga. Bài báo tựa đề "Sa mạc Nga" mô tả thành phố Veliki Novgrod, chỉ cách thủ đô Moscou 500 kilômét, đã trở thành nơi hoang vắng như sa mạc. Thành phố này thời còn CS năm 1950, mỗi năm sanh 6486 đứa trẻ mà chết mất 16.233 người, trung bình mất 10.000 người mỗi năm. Lý do chết là nạn nghiện rượu, bạo hành vì say sưa, tự tử vì thất vọng. Sanh suất thấp vì pháp lịnh của Đảng gia đình chỉ được 2 con thành nếp sống của gia đình. Sức khoẻ nhân dân thảm hại. Nạn nghiện rượu trầm trọng, "là nỗi bất hạnh của chúng tôi", theo lời than thở phổ thông của ngành y tế. Nghiện rượu vì tuyệt vọng, là nhận định của các nhà tâm lý xã hội học. Đến thời hậu CS, kinh tế tự do bung ra, bia sản xuất "đại trà", wodka tràn ngập quảng cáo để tư bản đỏ hốt bạc. "Nịt dây an toàn là chuyện của lũ nhát gan" là lời của lớp trẻ thành thị Nga.Y tế nông thôn dường như bỏ ngỏ. Nạn bạo hành vì say sưa gây chết chóc đứng hàng thứ hai sau bịnh tim mạch, một hậu quả lớn của rượu. 10 đến 20% phụ nữ Nga bị hiếm muộn vì tình trạng sức khoẻ quá yếu do môi sinh ô nhiễm hay vì tinh thần qua căng thẳng và tuyệt vọng.
Còn tạp chí National Geographic, khoảng 10 năm sau khi Liên xô và Đông Âu CS đột quị chết yểu, có đi một loạt bài về cái giá của việc "tiến mạnh, tiến vững chắc" lên Xã Hội Chủ Nghĩa (XHCN). Về môi sinh, ao hồ, sông rạch, đất đai gần nhà máy, không khí thành phố nhiễm độc chất chì, thủy ngân, phóng xạ nguyên tử, khói bụi xăng dầu, than đá do các nhà máy quốc doanh thải ra.
Cũng như Saigon bây giờ mới có hơn 30 năm XHCN mà ra đường ai cũng phải đeo khẩu trang, nước ngầm bị nhiễm độc, dơ dáy, cống rãnh bị lấp, mưa xuống là đường ngập như sông rạch, dân chúng phải đi xuồng.
Thử tưởng tượng mươi năm sau khi khai thác bauxite ở Cao Nguyên, đất đai, ao hồ, rau trái, sông ngòi ở Cao Nguyên sẽ thành cái gì với chất thải khi TC qua khai thác bauxite ở Cao Nguyên. Cao Nguyên là vùng cao, sông ngòi của Miền Trung và bắc Nam Việt sẽ thành cái gì khi chất thải chảy xuống.
Nhiều người còn nhớ có một nhà khoa học Nga trong thời Liên xô đã cảnh báo về tai hoạ của việc ô nhiễm môi sinh. Ông nói, bắn vào Thiên Nhiên một viên đạn, Thiên Nhiên sẽ trả lời bằng một tràng đại pháo. Đảng Nhà Nước Liên xô trong đó Bộ Chánh trị tuyệt đại đa số là người CS Nga đâu có nghe. Cũng như bây giờ Đảng Nhà Nước CS Hà nội say sưa danh lợi, quyền lực hiện tiền cũng đâu có đếm xỉa gì đến những góp ý, kiến nghị, phản đối của người Việt. Vì tai hoạ Đảng Nhà Nước đâu có chịu, chính đất nước và nhân dân VN là nhũng người phải trực tiếp chịu và phải chịu lâu dài như ở Vạn Sơn, ở Veliki Novgrod.

VI ANH