Đối thoại nhân quyền Việt – Mỹ qua đề nghị của DB Loretta Sanchez

 

Việt Hà,

phóng viên RFA

 

Từ trái sang: Dân biểu Loretta Sanchez, Dân biểu Chris Smith và Dân biểu Cao Quang Ánh tại cuộc họp báo về nhân quyền ở Washington DC hôm 22/07/2010.

Đối thoại nhân quyền giữa Hoa Kỳ và Việt Nam lần thứ 15 sắp diễn ra. Đây là cuộc đối thoại được tổ chức thường niên giữa hai Bộ Ngoại giao hai nước.

Sự kiện này diễn ra giữa lúc t́nh h́nh nhân quyền Việt Nam đang bị cộng đồng quốc tế chỉ trích mạnh mẽ, đặc biệt liên quan đến các vấn đề về tự do báo chí và tôn giáo. Nhân dịp này Việt Hà của đài chúng tôi có bài phỏng vấn bà dân biểu Loretta Sanchez về cuộc đối thoại lần này. Bà Loretta Sanchez là người đă nhiều năm lên tiếng về vấn đề dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam.
 

Mỹ ưu tiên quyền con người
Việt Hà: Thưa bà, liên quan đến cuộc đối thoại nhân quyền sắp tới giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, bà có lời khuyên nào dành cho phái đoàn Mỹ trước khi nói chuyện với  Việt Nam?

DB Loretta Sanchez: Trước tiên tôi muốn đề nghị là họ nên gửi vào quan chức cấp cao nhất có thể của Bộ Ngoại Giao tham gia đàm phán lần này. Theo tôi việc Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton tham gia đàm phán có thể chỉ rơ cho Việt Nam thấy là vấn đề quyền con người là ưu tiên hàng đầu của Hoa Kỳ. Tôi tin là phía Hoa Kỳ có thể dùng các thông tin từ Hội đồng Quyền con người của Liên Hiệp Quốc và cơ chế kiểm điểm định kỳ về quyền con người ở Liên Hiệp Quốc (UPR). Tôi sẽ cố gắng đẩy mạnh việc này v́ rơ ràng là có rất nhiều thông tin trong đó về những sai trái đang diễn ra tại Việt Nam.
Điều quan trọng là chúng ta phải nh́n vào các vấn đề quyền con người để cho Việt Nam thấy họ phải cam kết với điều 69 trong hiến pháp và điều 19 trong ICCPR (Công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị), đảm bảo quyền tự do báo chí phải được tôn trọng, điều mà đến giờ chúng ta biết là họ đă không làm. Có hai điểm mà tôi muốn họ phải đẩy mạnh trong đàm phán lần này là tự do báo chí, nhất là tự do internet. Và điểm thứ hai là tự do tôn giáo, và đây điểm cơ bản nhất liên quan đến  công giáo, đến Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất, và những nhóm tôn giáo khác nữa.
 

Blogger Điếu Cày người vừa bị chính quyền Việt Nam khởi tố thêm tội “tuyên truyền chống nhà nước”, ảnh chụp trước lúc bị bắt hôm 23/12/2007.

Việt Hà: Theo bà, bằng cách nào những lời khuyên này của bà có thể thực sự được tiếp nhận và tạo hiệu quả tối đa trong đối thoại lần này?

DB Loretta Sanchez: Tôi hiểu là chính phủ Hoa Kỳ đă rất bực ḿnh lần trước. Tôi đă nói với chính phủ Mỹ là không nên b́nh thường hóa quan hệ thương mại với Việt Nam hay để Việt Nam trở thành thành viên của WTO, v́ ở trong một giới hạn nhất định khi chúng ta làm như vậy th́ đă không tạo được sức ép lên vấn đề quyền con người ở Việt Nam và nó đă trở nên tồi tệ hơn.
Tuy nhiên chúng ta vẫn có một số những công cụ có thể sử dụng ví dụ như những trợ giúp phi nhân đạo mà chúng ta đang cung cấp cho họ, chúng ta có thể giúp họ trong những việc liên quan đến việc soạn luật hoặc những quy định cho phép người dân có quyền được bày tỏ ư kiến của ḿnh. Thực tế sẽ có một cuộc đối thoại đặc biệt với Bộ ngoại giao Hoa Kỳ, cụ thể là với Thứ trưởng Ngoại giao đặc trách Đông Á và Thái B́nh Dương Kurt Campbell vào ngày mai và chúng tôi sẽ nói chuyện với ông ấy về Việt Nam, với sự tham gia của những người lănh đạo cộng đồng tại đây về những ǵ đang diễn ra, và đề nghị với ông ấy về điều ǵ có thể làm.
 

Tiếp tục đấu tranh v́ nhân quyền
Việt Hà: Trong suốt 14 năm qua bà đă luôn lên tiếng đấu tranh cho vấn đề nhân quyền tại Việt Nam. Nh́n lại quá tŕnh đó, bà thấy những điều ǵ mà bà đă đạt được mà bà cảm thấy hài ḷng nhất?

DB Loretta Sanchez: Chúng tôi đă làm được rất nhiều, thứ nhất là nhóm quan tâm đặc biệt ở Hạ viện để thảo luận về các vấn đề này, rồi tiếng nói lương tâm nơi chúng tôi có thể giúp được những người bị cầm tù được thả. Theo tôi cái đáng nhớ nhất là việc tôi đă đến Việt Nam và gặp gỡ những người bất đồng chính kiến, và nhất là gặp gỡ Ḥa thượng Thích Quảng Độ, và tôi đă tạo được một nơi mà 6 người bất đồng chính kiến chưa từng được gặp nhau trước kia đă có thể gặp nhau và có thể cùng nhau làm việc, điều này hết sức quan trọng. Tôi cũng muốn nói đến vấn đề kiểm duyệt internet. Tôi đă có quan hệ rất tốt với những công ty cung cấp dịch vụ như Google, Yahoo, AOL. Chúng tôi cùng làm việc với nhau rất chặt chẽ để internet không bị đóng hoặc sử dụng theo một cách tiêu cực như đă xảy ra ở Trung Quốc. Tất cả các vấn đề đó rất quan trọng và tôi rất tự hào về những việc làm đó.

Việt Hà: Nếu như bà có thể làm lại từ đầu th́ bà có thay đổi chiến thuật hay không và nếu có th́ bà sẽ thay đổi những ǵ?
DB Loretta Sanchez: Tôi nghĩ với thực tế là tôi đă có thể đến Việt Nam 3 lần và bị từ chối 5 lần cho thấy là việc làm chúng tôi thực hiện là rất hiệu quả, chính phủ Việt Nam khó chịu khi thấy chúng tôi có thể nói chuyện với bất kỳ chính phủ Mỹ nào, dù là Cộng Ḥa hay Dân Chủ, và chúng tôi vẫn tiếp tục đẩy mạnh vấn đề quyền con người. Tôi nghĩ nếu tôi có thể thay đổi điều ǵ đó th́ tôi sẽ tập trung sự chú của các đồng nghiệp của tôi tại Hạ viện nhiều hơn nữa vào những ǵ đang xảy ra tại Việt Nam, v́ thực sự họ không biết nên họ không bỏ phiếu trong khi xem xét đến mối quan tâm của quốc gia trong mối quan hệ với vấn đề về quyền con người. Tôi sẽ tiếp tục tạo sức ép và đưa lời khuyên đối với Bộ Ngoại giao Mỹ, sử dụng mối quan hệ của tôi với Ngoại trưởng Hillary Clinton tiếp tục đấu tranh và để cho các đồng nghiệp của tôi hiểu hơn về tầm quan trọng của vấn đề này.

Việt Hà: T́nh h́nh nhân quyền ở Việt Nam trong những năm gần đây bị coi là đă xấu đi. Trong khi đó chính quyền Hoa Kỳ cũng phải đau đầu rất nhiều về các vấn đề nội địa. Bà có cảm thấy lạc quan vào kết quả sắp tới của cuộc đối thoại giữa hai bên?
DB Loretta Sanchez: Tôi nghĩ là Ngọai trưởng Mỹ chú ư đến các vấn đề này và bà đă làm được rất nhiều điều trên thế giới này giữa lúc Hoa Kỳ c̣n nhiều vấn đề cần quan tâm ở ngay trong nước. Bộ Ngoại Giao Mỹ vẫn tiếp tục đẩy mạnh các vấn đề ở Trung Đông giữa Palestine và Israel, giữa Nga và Georgia, rồi Nga với châu Âu, Bắc Hàn và Nam Hàn. Có rất nhiều diễn tiến đang xảy ra trên thế giới giữa lúc Hoa Kỳ có những khó khăn ngay trong nước nhưng chúng tôi vẫn cố gắng để tham gia giải quyết các vấn đề quốc tế để đưa vấn đề đi đúng hướng và v́ thế chúng tôi cũng sẽ tiếp tục làm như vậy Việt Nam

Việt Hà: Xin cảm ơn bà đă dành cho đài chúng tôi buổi phỏng vấn này.

<< trở về đầu trang >>