Phiên họp hỗn hợp giữa Vatican và Việt Nam đă kết thúc hơn 1 tháng nay. Cả hai bên đều ra thông cáo gần giống nhau, đều coi đây là bước phát triển trong quan hệ song phương và đă có một thoả thuận là Toà thánh được cử một đại diện không thường trực đến Việt Nam. Thế nhưng c̣n rất nhiều chi tiết của phiên họp đến nay vẫn chưa được tiết lộ. Mới đây VietCatholic nhận được một số tin tức từ những nguồn tin đáng tin cậy cho biết về phiên họp này và một số những chi tiết "nhậy cảm" xin được ghi lại như sau:
Khác hẳn với phiên họp ṿng 1 tại Hà Nội, Ṭa Thánh đă chấp nhận một số những đề nghị từ phía Việt Nam liên quan tới Giáo hội Việt Nam th́ trong phiên họp lần 2 Ṭa Thánh chẳng những có thái độ không khoan nhượng với những lập luận phê b́nh Giáo hội từ phía Việt Nam, nhưng c̣n thẳng thắn bác bỏ hầu hết các đ̣i hỏi do đoàn Việt Nam đưa ra ở phiên họp ṿng 2 tại Vatican.
Theo nhiều nguồn tin chúng tôi nhận được th́ đoàn Việt Nam đă đề nghị Toà thánh cấm không cho Đức TGM Ngô Quang Kiệt về nước kể cả dịp đại hội các GMVN vào tháng 10-2010 và không bổ nhiệm vào bất cứ chức vụ nào ở Toà thánh. Vatican cho rằng, Đức TGM Ngô Quang Kiệt chưa bị tước quyền công dân Việt Nam nên Toà thánh không thể làm cái việc vi phạm nhân quyền và cả pháp luật Việt Nam nữa. C̣n việc bổ nhiệm nhân sự ở Vatican, đó là công việc nội bộ mà Việt Nam không nên can thiệp vào giống như Vatican không thể đề nghị ông A làm Thủ tướng hay bà B không được làm Bộ trưởng ở Việt Nam.
Việt Nam cũng đề nghị Toà thánh cấm không cho ḍng Chúa Cứu Thế hoạt động tại Việt Nam hay ít nhất không cho hoạt động tại Hà Nội giống như trước đây trong lịch sử Toà thánh đă rút ḍng Tên khỏi Việt Nam, không cho hoạt động mục vụ ở Việt Nam vào cuối thế kỷ XVII. Vatican trả lời các ḍng tu hoạt động theo tôn chỉ của Ḍng và luật pháp ở từng quốc gia. Nếu họ sai pháp luật, xin các ngài hăy xử theo luật pháp, chúng tôi chỉ có thể nhắc nhở họ khi họ làm sai với tôn chỉ đă được Toà thánh phê chuẩn.
Về đề nghị của Việt Nam là Toà Thánh ra thông báo cấm các cuộc tập trung cầu nguyện đ̣i đất đai, tài sản như thời gian vừa qua và can thiệp kịp thời như vụ cầu nguyện ở Toà Khâm sứ, phái đoàn Vatican trả lời rằng: đất đai, tài sản của Giáo hội sở hữu một cách hợp pháp, Toà thánh kiên quyết bảo vệ và vẫn dứt khoát nêu lại đ̣i hỏi của các Giám mục Việt Nam là đ̣i lại quyền sử dụng hợp pháp Toà Khâm sứ ở Hà Nội và Giáo hoàng học viện Đà Lạt.
Toà thánh nhận định rằng nếu như Toà thánh có đại diện ở Việt Nam th́ việc nắm bắt thông tin sẽ kịp thời và chính xác hơn th́ sẽ sẽ đễ dàng có chỉ dẫn cụ thể cho từng vụ việc.
Lập trường của Toà thánh là luôn ủng hộ việc đ̣i hỏi chính đáng: việc đ̣i lại tài sản hợp pháp của Giáo hội Việt Nam trong t́nh thần ôn hoà, bất bạo động.
Việt Nam cũng đề nghị Toà thánh dừng tiến tŕnh phong thánh cho Hồng y Nguyễn Văn Thuận v́ “không có lợi cho đại đoàn kết dân tộc”, Vatican đă bác bỏ thẳng thừng và cho đó là vi phạm các thoả thuận giữa Vatican và Việt Nam ở ṿng 1 v́ chỉ có phong giám mục ở Việt Nam mới cần có sự đồng thuận của Nhà nước Việt Nam mà thôi.
Không khí họp căng thẳng tới mức phái đoàn Việt Nam đă xin tạm ngừng họp để xin ư kiến ở Hà Nội. Không biết Hà Nội chỉ đạo thế nào nhưng kết thúc đă thống nhất đề nghị Vatican được cử một đại diện không thường trực đến Việt Nam.
Tuy nhiên vị đại diện này có được tự do vào Việt Nam gặp gỡ các giám mục, linh mục giáo dân hay không? Có phải xin phép và báo trước lịch tŕnh cho phía Việt Nam và được ở lại Việt Nam bao lâu hay bao lâu mới được đến Việt Nam một lần vẫn chưa thống nhất được mà phải chờ đến ṿng ba họp tại Hà Nội vào năm sau.
C̣n một số thông tin nữa chúng tôi đang kiểm chứng, đối chiếu nhưng với những ǵ biết được và khi nào thuận tiện sẽ tŕnh bầy sau. Một số giáo sĩ Việt Nam ở Roma và một vài Giáo chức Giáo hội có ảnh hưởng ở Việt Nam rất nhiệt liệt hoan hô tinh thần làm việc thẳng thắn của phái đoàn Vatican tại phiên họp ṿng 2 vừa qua.